Mùa thu vàng của Levitan

Levitan đã vượt qua mọi quy ước của các nhà vẽ tranh phong cảnh lãng mạn cổ điển trước mình để trở thành người sáng tạo một trường phái thể hiện mới, trường phái phong cảnh tâm trạng (mood landscape), hay có thể nói đúng hơn là trường phái tranh thiên nhiên, rất gần với trường phái ấn tượng (impressionism)

Đầu những ngày thu tháng 8 năm 1900, Isaac IIyich Levitan đã đi vào giấc ngủ vĩnh cửu. Nhà danh họa, bậc thầy về những bức tranh mùa thu đã ra đi đúng vào mùa thu bắt đầu trên xứ sở bạch dương.

Là người Nga gốc Do Thái, Levitan xuất thân và được đào tạo bài bản từ Trường Hội họa Điêu khắc và Kiến trúc Moskva từ tháng 9-1873. Nếu ở Ý, Leona De Vinci nổi tiếng với tác phẩm Nụ cười của nàng Mona Lisa, thì ở Nga, bức tranh thiên nhiên đã làm nên tên tuổi của Levitan chính là bức Mùa thu vàng (1879). Danh họa Levitan có lẽ là một trong số rất ít họa sĩ chuyên vẽ tranh thiên nhiên vào thế kỷ thứ XIX. Trong tất cả những bức tranh thiên nhiên (không phải phong cảnh) của Levitan tuyệt nhiên không có người, duy nhất chỉ có bức Một ngày thu là có một bóng dáng thiếu nữ đi giữa con đường yên tĩnh với hai bên là rừng thu. Người thiếu nữ đó chính do người bạn thân của Levitan là N.P. Tsêkhôp vẽ thêm vào (sau đó trở thành đại văn hào Nga).

Xem tranh thiên nhiên của Levitan, ta thấy tâm hồn của nhà danh họa thật mênh mông, phảng phất những nỗi buồn, sự hiu quạnh và cô độc. Bằng chứng là những bức họa hoàn toàn không có người. Ông đã tôn vinh nét đẹp thiên nhiên cũng như thể hiện sự nâng niu, quý trọng môi trường xanh và những tác phẩm của ông đã trở thành những thanh âm trữ tình, là những giai điệu mộc mạc, lãng mạn của đất, trời, cây cối và sông nước.

Còn một trong số những bức tranh thiên nhiên của Levitan, theo người viết thì cũng có thể liệt vào tuyệt tác bên cạnh sự nổi tiếng của Mùa thu vàng, đó là bức Cái yên tĩnh của vĩnh hằng. Đây là bức tranh của đất trời và đại dương. Hãy xem nhát vuốt từ bay của Levitan khi kéo một vệt mây ngang trên bầu trời tím than một cách phóng túng trong êm ả, như Beethoven gõ từng tiếng cô độc của sự khởi đầu ở Symphony số 5 (Định mệnh).

Rừng, đất, nước là ba chủ thể chính trong tranh Levitan. Bố cục này thường ẩn hiện bàng bạc, xuyên suốt của trên 300 bức họa sơn dầu, di sản của Levitan để lại đang được lưu giữ tại Viện Hàn lâm Nghệ thuật Nga, nơi Levitan được bầu vào năm 1897. Trong các bức tranh rừng, tác phẩm Rừng bạch dương (1885-1889) thuộc vào hàng bất hủ.

Sinh ngày 30-8-1860, nhà danh họa đã về với Cái yên tĩnh vĩnh hằng vào ngày 4-8-1900. Lúc đó Levitan đang vẽ gần xong bức tranh Hồ. „

my thuat st 23 tháng 4